Haber Pusulası

Böylece kasımda baz etkisi devreye girdiği için enflasyon son 24 yılın zirve seviyesinden sınırlı da olsa gerilemiş oldu. Reuters anketine katılan ekonomistlerin beklentisi, tüketici fiyatlarında aylık yüzde 3, yıllık yüzde 84,65 yükseliş olması yönündeydi.

Bağımsız akademisyenlerin oluşturduğu Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) ise kasımda aylık enflasyonu yüzde yüzde 4,24 yıllık enflasyonu ise 170,70 olarak hesapladı.

TÜFE’deki (2003=100) değişim 2022 yılı Kasım ayında bir önceki aya göre yüzde 2,88, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 62,35, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 84,39 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 70,36 olarak gerçekleşti.

Öte yandan gıda enflasyonu kasımda yıllık yüzde 102,55, aylık yüzde 5,75 oldu.

EN YÜKSEK AYLIK ARTIŞ GIDADA

Bir önceki yılın aynı ayına göre en az artış gösteren ana grup yüzde 35,87 ile haberleşme oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise yüzde 107,03 ile ulaştırma oldu.

Ana harcama grupları itibarıyla kasımda bir önceki aya göre en az artış gösteren ana grup yüzde -1,42 ile giyim ve ayakkabı oldu. Buna karşılık, 2022 yılı kasım ayında bir önceki aya göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise yüzde 5,75 ile gıda ve alkolsüz içecekler oldu.

Kasımda, endekste kapsanan 144 temel, 17 temel başlığın endeksinde düşüş gerçekleşirken, 8 temel başlığın endeksinde değişim olmadı. 119 temel başlığın endeksinde ise artış gerçekleşti.

İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE’deki değişim, 2022 yılı kasım ayında bir önceki aya göre yüzde 2,73, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 54,68, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 76,18 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 61,31 olarak gerçekleşti.

KASIM AYININ ZAM ŞAMPİYONU TEREYAĞ

Kasım ayında en yüksek aylık fiyat artışları süt ürünlerinde görüldü. Kasım ayının zam şampiyonu ise yüzde 17,58’lik artışla tereyağı oldu. Tereyağını yüzde 15,71 artışla taze süt, yüzde 15,05 artışla peynir izledi.

Alkolsüz içecekler ve konsantre içeceklerdeki artış yüzde 14,02, sebze fiyatlarındaki artış yüzde 13,26 oldu.

Kasımda fiyatı en çok düşen ürün aylık yüzde 5,56 düşüşle çocuk giyim, yüzde 2,18’le karayolu ile şehirlerarası yolcu taşımacılığı ve yüzde 2,14’le kadın giyim oldu. Bunları yüzde 1,66 düşüşle erkek giyim, yüzde 1,47 düşüşle veri işlemleri ekipmanı izledi.

BAZ ETKİSİ NEDİR?

Baz etkisi, iki dönem arasındaki değişim hesaplanırken, değişime referans alınan dönemde normalden önemli ölçüde düşük veya yüksek bir gerçekleşme olması durumunda değişim hesaplandığı döneme yansıyan etkiyi ifade eder.

2022 Kasım ayı yıllık enflasyonu hesaplanırken, 2022 yılı kasım ayı tüketici endeksinin 2021 yılı kasım ayı tüketici endeksine göre yüzde değişimi alınıyor. 2021 yılı kasım ayında tüketici endeksi normal ortalamalara göre çok daha yüksek bir oranda arttığı için ise, 2022 yılı kasım ayında yıllık enflasyonu düşürücü bir baz alindi.